برد الکترونیکی

برد الکترونیکی

ویدیوهای ما را تماشا کنید

با انواع بردهای الکترونیکی و چگونگی استفاده از آن‌ها آشنا شوید

بدون وجود برد الکترونیکی هیچ‌کدام از تجهیزات هوشمند قابل استفاده نیستند. ما در این مقاله انواع مدارهای چاپی و چگونگی استفاده از آن‌ها را برایتان آورده‌ایم.

برد الکترونیکی یا PCB که به‌عنوان مهم‌ترین بخش تجهیزات الکترونیکی شناخته می‌شود، نمونه‌های مختلفی دارند. ازجمله مواردی که این مدارهای چاپی را از هم مجزا می‌کند می‌توان به‌اندازه آن‌ها و ساده یا پیچیده بودن بردها اشاره کرد. هرچقدر برد کوچک‌تر باشد، تعمیر کردن و تمیز کردن آن دشوارتر است؛ زیرا معمولا این مدارها برای استفاده در تجهیزات پیشرفته و مطابق ساختار خاصی طراحی می‌شوند. باید به این نکته توجه داشته باشید که بردهای الکترونیکی به‌تنهایی نمی‌توانند کار خاصی انجام دهند. بلکه اجزای نیمه‌هادی یا نیمه‌رسانا، دیودها، خازن‌ها و کانکتورهای روی این بردها هستند که یک مدار چاپی را شکل می‌دهند و برد را برای استفاده در قطعات الکترونیکی مختلف آماده می‌کنند. جالب است بدانید که بیش از 90 درصد از بردهای PCB موجود در بازار به شکل یک صفحه تخت سفت و محکم طراحی‌شده‌اند و تنها حدود 10 درصد از این بردها انعطاف‌پذیر هستند. در این مقاله ابتدا تاریخچه شکل‌گیری بردهای PCB را آورده‌ایم و سپس به سراغ علت استفاده از بردهای مختلف و انواع مدارهای چاپی رفته‌ایم. درنهایت چگونگی خرید بردهای مختلف، تعمیر آن‌ها و چگونگی شستشوی مدارهای چاپی را بیان کرده‌ایم. با مطالعه این مقاله می‌توانید به جواب تمام سوال‌هایی که درباره این تجهیزات الکترونیکی دارید برسید.

تاریخچه ساخت برد الکترونیکی

مدار چاپی در قرن بیستم ساخته شد، اما از آن زمان به بعد با رشد فزاینده‌ای مواجه شده است. در ابتدا بردهای PCB اندازه بزرگی داشتند و صرفا برای بعضی از تجهیزات خاص استفاده می‌شدند، اما به‌مرور تکنولوژی پیشرفت کرد و سازندگان این بردها آن‌ها را کوچک‌تر طراحی کردند تا در تمام لوازم الکترونیکی مدرن قابل‌استفاده باشند. اولین تولیدکننده مدارهای چاپی در جهان شرکت Printed Circuits LLC بود. این شرکت فعالیت خودش را از سال 1977 شروع کرد و هنوز هم به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان مطرح در زمینه بردهای PCB شناخته می­شود. البته بردهایی که توسط این شرکت ساخته می‌شدند، جز اولین نمونه‌های برد PCB بودند و در اواسط دهه 1990 بود که بردهای الکترونیکی سخت و محکم پیشرفته و بردهای PCB انعطاف‌پذیر قدم به عرصه وجود گذاشتند. این روزها بردهای PCB نقش موثری در صنایع نظامی، پزشکی، هوافضا، رایانه‌ای، ارتباطات از راه دور و ابزاردقیق ایفا می‌کنند. اگر کنجکاو شده‌اید که درباره این تجهیزات کاربردی اطلاعات بیشتری کسب کنید، با ادامه مقاله همراه باشید.

چرا از برد الکترونیکی استفاده می‌شود؟

اولین نکته‌ای که ممکن است پس از شناخت مختصر مدار چاپی به ذهنتان برسد این است که، چرا از این بردها استفاده می‌شود؟ در گذشته به‌جای این مدل بردها از بردهای سیمی استفاده می‌شد. بردهای سیمی به دلیل فراوانی سیم‌هایی که روی آن‌ها وجود داشتند، معمولا بزرگ طراحی می‌شدند؛ اما مدارهای چاپی کوچک و سبک طراحی می‌شوند و در تمام تجهیزات الکترونیکی قابل‌استفاده هستند. در بردهای سیمی قدیمی، احتمال اینکه سیم‌ها آسیب ببینید و برد به‌طور کامل از کار بیفتد وجود داشت؛ اما در بردهای PCB ، تمام قطعات به‌خوبی روی برد سوار شده‌اند و قابلیت اطمینان برد و عملکرد آن در سیستم‌های پیچیده ثابت‌شده است. درنهایت اینکه هزینه تولید این بردها بسیار کمتر از بردهای سنتی است و مقرون‌به‌صرفه هستند.

برد الکترونیکی چه کاربردی دارد؟

برای اینکه بهتر بتوانید عملکرد بردهای الکترونیکی را درک کنید، در ادامه به چند مورد از کاربردهای مهم و قابل‌توجه این بردها اشاره‌کرده‌ایم.

 

  1. کاربرد برد الکترونیکی در پزشکی

بخش عمده‌ای از پیشرفت علم پزشکی به دلیل استفاده از بردهای PCB رخ‌داده است. این بردها در وسایلی مانند رایانه‌ها، سیستم‌های تصویربرداری، دستگاه‌های MRI و … تعبیه‌شده‌اند و امکان آنالیز عملکرد بدن را برای پزشکان فراهم می‌کنند. تولید بردهای PCB در اندازه‌های کوچک و بزرگ و انعطاف‌پذیر بودن آن‌ها، امکان استفاده از این بردها را برای سمعک‌ها، ضربان‌ساز قلب و تجهیزاتی که برای بررسی دستگاه‌های درونی بدن کاربر دارند فراهم کرده است. با ظهور این بردها تحول بزرگی در پزشکی رخ داده است و سیستم‌های پزشکی روزبه‌روز برای بهبود وضعیت سلامت بشریت پیشرفته‌تر می‌شوند.

  1. کاربرد مدارهای چاپی در هوافضا

ازجمله مواردی که تاثیر استفاده از بردهای الکترونیکی را می‌توان به‌وضوح احساس کرد، می‌توان به صنایع هوافضا اشاره کرد. در این صنایع از مدارهای چاپی برای مواردی مانند کنترل پرواز، مدیریت پرواز و سیستم‌های ایمنی استفاده می‌شود. هواپیماها، ماهواره‌ها، هواپیماهای بدون سرنشین و سایر لوازم الکترونیکی هوافضا نیازمند بردهای پیشرفته‌ای هستند که در اندازه‌های مختلف طراحی‌شده‌اند. اغلب این تجهیزات فضای کافی برای استفاده از بردهای سخت و بزرگ را ندارند و باید بردهای کوچک و بندانگشتی در آن‌ها به کار برود. با توجه به اینکه تعداد بردهای استفاده‌شده در این تجهیزات زیاد است، هراندازه بردهای PCB پیشرفته کوچک‌تر و ظریف‌تر طراحی‌شده باشند، وزن تجهیزات فضایی کاهش پیدا می‌کند و عملکرد و قابلیت اطمینان آن‌ها بهتر خواهد بود.

  1. کاربرد بردهای PCB در صنعت و تجارت

استفاده از مدارهای چاپی در هر دو بخش صنعت و تجارت انقلاب بزرگی به پا کرده است. از صنایع تولیدی گرفته تا مدیریت زنجیره تامین، مدیریت اطلاعات و اتوماسیون سازمان‌ها از این بردها تاثیر پذیرفته‌اند. به‌طورکلی، این بردها در اتوماتیک کردن فرآیندهای تجاری و صنعتی نقش پررنگی داشته‌اند. با وجود برد الکترونیکی، تولید با هزینه کمتر و سرعت بیشتری در حال انجام است. این بردهای انعطاف‌پذیر و پیشرفته، امکان تولید کوادکوپترها، گوشی‌های هوشمند و رایانه‌های پیشرفته را فراهم کرده‌اند. این روزها با وجود بردهای PCB، راه برای پیشرفت در صنعت و تجارت باز است و صنایع تولیدی و تجاری می‌توانند هر روز پیشرفت کنند و تکنولوژی‌های جدیدی را برای استفاده انتخاب کنند.

انواع برد الکترونیکی کدامند؟

تا به اینجا برد PCB و کاربرد آن در صنایع مختلف را برایتان آوردیم. در ادامه مقاله قصد داریم نمونه‌های مختلف بردهای الکترونیکی را معرفی کنیم.

  • بردهای یک لایه (Single-Sided PCBs)
  • بردهای دو لایه (Double-Sided PCBs)
  • بردهای چند لایه (Multilayer PCBs)
  • بردهای سخت (Rigid PCBs)
  • بردهای انعطاف‌پذیر (Flex PCBs)
  • بردهای سخت- انعطاف‌پذیر (Rigid-Flex PCBs)

برد SMD چیست و چه تفاوتی با برد PCB دارد؟

شاید موقع بررسی انواع مدارهای چاپی نام برد (Surface Mount Device) SMD هم به گوشتان خورده باشد. تفاوت برد الکترونیکی SMD با بردهای الکترونیکی PCB معمولی در این است که، قطعات این بردها روی سطح برد قرار می‌گیرند و همان‌جا لحیم می‌شوند؛ اما در بردهای معمولی اغلب اجزا روی برد سوار می‌شوند و پایه‌های قطعات از سمت دیگر بیرون می‌آید. در این حالت از حوضچه لحیم‌کاری برای محکم کردن قطعه‌های روی برد استفاده می‌شود. به این صورت که ابتدا قطعات را به‌درستی روی برد قرار می‌دهند و سپس آن را درون حوضچه لحیم‌کاری می‌برند تا قطعات روی برد لحیم شوند و دیگر حرکت نکنند. برد SMD ساختار مناسب‌تری نسبت به بردهای معمولی دارد و اجزای ارائه‌شده برای آن قیمت مناسب‌تری دارد. این روزها برد الکترونیکی یخچال، برد الکترونیکی پکیج، برد الکترونیکی هود، برد الکترونیکی اتو پرس و بردهای سایر لوازم‌خانگی و تجهیزات هوشمند از نوع SMD هستند.

چطور برد PCB بخریم؟

بردهای PCB در نمونه‌های مختلف و برای استفاده در تجهیزات و دستگاه‌های متنوع طراحی و ساخته می‌شوند. به‌عنوان‌مثال نمونه‌هایی از این بردها در ساعت‌های هوشمند یا گوشی‌های هوشمندی که استفاده می‌کنید تعبیه‌شده‌اند و نمونه‌های دیگری از آن‌ها برای ساخت ماهواره‌ها و دستگاه‌های کارخانه‌ای استفاده می‌شوند. برای خرید هرکدام از این بردها باید یک سری نکته رعایت کنید. در ادامه مهم‌ترین نکاتی که باید به آن‌ها توجه داشته باشید را برایتان آوردیم.

نکات خرید مدار چاپی

  • برای هر دستگاه باید برد مناسب آن را تهیه کنید؛ بنابراین درصورتی‌که قصد تعویض PCB یک دستگاه را دارید، ابتدا درباره بردی که درون آن استفاده‌شده تحقیق کنید.
  • برای اینکه خیالتان از بابت اصل و سالم بودن بردهای خریداری‌شده راحت باشد، آن‌ها را تنها از نمایندگان رسمی شرکت‌ها و کارخانه‌های تولید کننده برد تهیه کنید.
  • تاریخ تولید برد را بررسی کنید و بردهایی را بخرید که از تاریخ تولید آن‌ها کمتر از سه سال گذشته است.
  • میزان سفارش گذاری‌های امکان‌پذیر و قیمت بردها را در شرکت‌های مختلف بررسی کنید و شرکتی که با میزان سفارش و بودجه شما تناسب دارد را پیدا کنید.
  • بهتر است برد الکترونیکی را از شرکت‌هایی تهیه کنید که آن را گارانتی می‌کنند.

آیا می‌توان مدارهای الکتریکی را تعمیر کرد؟

  • اگر برد PCB یکی از لوازمی که دارید به‌خوبی کار نمی‌کند، نباید نگران باشید. چون این بردها قابل تعمیر هستند و به‌راحتی می‌توانید مشکلات مختصری که برای آن‌ها پیش‌آمده را برطرف کنید. البته درصورتی‌که مشکل برد حاد باشد، شاید مجبور باشید آن‌ را تعویض کنید. در اینجا قرار است به نکاتی که می‌تواند موقع تعمیر مدارهای چاپی کمکتان کند اشاره کنیم. اگر قصد داریم که این کار را خودتان انجام دهید، نکاتی که در ادامه آورده‌ایم به کارتان خواهد آمد.

  • برای اینکه خیالتان از بابت اصل و سالم بودن بردهای خریداری‌شده راحت باشد، آن‌ها را تنها از نمایندگان رسمی شرکت‌ها و کارخانه‌های تولید کننده برد تهیه کنید.
  • تاریخ تولید برد را بررسی کنید و بردهایی را بخرید که از تاریخ تولید آن‌ها کمتر از سه سال گذشته است.
  • میزان سفارش گذاری‌های امکان‌پذیر و قیمت بردها را در شرکت‌های مختلف بررسی کنید و شرکتی که با میزان سفارش و بودجه شما تناسب دارد را پیدا کنید.
  • بهتر است برد الکترونیکی را از شرکت‌هایی تهیه کنید که آن را گارانتی می‌کنند.

مهم‌ترین نکات تعمیر بردهای الکترونیکی

  • قبل از باز کردن دستگاه آن را بو کنید، اگر بویی شبیه سوختگی به مشام می‌رسد، به‌احتمال‌زیاد برد نیم‌سوز شده یا کاملا سوخته است.
  • برای تعمیر برد کافی است ابزارهای لازم را برای باز کردن دستگاه در دسترس داشته باشید تا بتوانید برد را از وسیله مورد نظر جدا کنید.
  • پس از جدا کردن برد باید به‌خوبی آن را تمیز کنید تا بتوانید مشکل برد را پیدا کنید.
  • اتصالات سیمی روی برد را بررسی کنید و از سالم بودن آن‌ها مطمئن شوید.
  • قطعات را بررسی کنید و قطعاتی که تغییر رنگ داده‌اند را شناسایی کنید. این قطعات به‌احتمال‌زیاد آسیب‌دیده­اند.
  • پایه‌های قطعات نصب‌شده روی برد را بررسی کنید و از سالم بودن اتصال آن‌ها روی برد مطمئن شوید.
  • درصورتی‌که تمام اتصالات و تجهیزات سالم باشند، باید از دستگاه‌های که برای سنجش سلامت برد ساخته‌شده‌اند استفاده کنید و سالم یا معیوب بودن برد را بسنجید.
  • درصورتی‌که توانایی تعمیر برد در خانه را ندارید، بهتر است این کار را به نمایندگی‌های مجاز تعمیر مدار چاپی بسپارید. نیروهای متخصص بهتر می‌توانند مشکلاتی که برای برد رخ داده را شناسایی و برطرف کنند.

چرا باید مدارهای چاپی را بشوییم؟

درست است که مدارهای چاپی درون دستگاه‌های مختلف قرار می‌گیرند و معمولا به‌صورت مستقیم در دسترس نیستند، اما این موضوع دلیل نمی‌شود که این قطعات نیاز به تمیز کردن نداشته باشند؛ زیرا ذرات ریز گرد و غبار، روغن و آلودگی‌های محیط می‌توانند از درزهای موجود در لوازم مختلف به درون دستگاه نفوذ کرده و روی برد را آلوده کنند. البته موقع تولید بردهای الکترونیکی هم ممکن است آن‌ها در اثر گریس کاری، پولیش کردن یا روغن‌کاری کثیف شوند و نیاز به تمیز کردن داشته باشند. برای اینکه بهتر بتوانید با میزان آلودگی‌های انباشته‌شده روی مدارهای چاپی و دلیل تمیز کردن آن‌ها آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم یکی از لوازم الکترونیکی قدیمی که دارید را با احتیاط باز کنید و برد درون آن را ببینید. ازجمله این لوازم می‌توان به کیس­های کامپیوتر اشاره کرد. با اولین نگاه به مادر بورد می‌توانید میزان آلودگی که ممکن است روی هر برد الکترونیکی تجمع کند را مشاهده کنید. با این آزمایش می‌توانید به اهمیت شستشوی بردهای PCB پی ببرید. برای تمیز کردن مدارهای چاپی روش‌های مختلفی وجود دارد. در ادامه متداول‌ترین روش‌های موجود برای تمیز کردن انواع PCB را برایتان آورده‌ایم و بهترین روش را به شما معرفی کرده‌ایم.

شستشوی برد PCB با بنزین

یکی از روش‌های متداول برای تمیز کردن مدارهای چاپی، استفاده از بنزین است. در این روش یک تکه دستمال یا پنبه را به بنزین آغشته می‌کنند و روی قسمت‌های آلوده برد می‌کشند تا آلودگی‌ها تمیز شود. با وجود حلال بودن بنزین، این روش می‌تواند لکه‌های چرب و روغنی روی برد را هم تمیز کند؛ اما با توجه به اینکه همیشه بنزین در دسترس نیست و با این روش نمی‌توان تمام قسمت‌های برد را تمیز کرد، استفاده از آن چندان گزینه مناسبی به نظر نمی‌رسد. البته قوی بودن بنزین هم می‌تواند باعث وارد شدن آسیب‌های جدی و خوردگی برد شود.

شستشوی برد PCB با الکل

عده‌ای ترجیح می‌دهند از حلال‌های دیگری مانند الکل یا تینر برای تمیز کردن مدارهای چاپی استفاده کند. باوجوداینکه الکل و تینر حلال‌های خوبی هستند، اما اغلب بخش‌هایی از برد را که آلودگی سفت‌وسخت به آن‌ها چسبیده است را تمیز نمی‌کنند. همچنین، اگر نیاز به تمیز کردن بردهای متعدد دارید، این کار می‌تواند هزینه نیروی انسانی و زمانی زیادی برایتان به همراه داشته باشد.

اسپری شستشوی برد الکترونیکی

روش دیگر تمیز کردن مدارهای چاپی، استفاده از اسپری‌های مخصوصی است که برای این منظور ارائه‌شده‌اند. این اسپری‌ها را می‌توانید روی برد بپاشید، سپس با یک تکه دستمال تمیز نرم یا پنبه روی برد را پاک کنید. با توجه به اینکه تک‌تک بردها را باید با این روش تمیز کنید، به لحاظ زمانی و نیروی انسانی روش مقرون‌به‌صرفه‌ای برایتان نخواهد بود. همچنین این اسپری تنها می‌تواند آلودگی‌های سطحی و مختصر روی برد را تمیز کند و قادر به پاک‌سازی ذراتی که به محکمی روی برد چسبیده‌اند نیست.

مایع شستشوی برد الکترونیکی

برای اینکه آلودگی‌ها بهتر از روی برد پاک شوند و لکه‌های چربی به‌طور کامل از بین بروند، می‌توانید از مایع شستشوی مخصوصی که برای این کار وجود دارد استفاده کنید. این مایع را روی برد مورد نظرتان بریزید، پس از چند لحظه، می‌توانید با کمک دستمال نرم روی برد را کاملا تمیز کنید؛ اما همچنان قسمت‌هایی از برد ممکن است به‌خوبی تمیز نشوند. این روش‌ها به خاطر اینکه باید بردها تک‌به‌تک توسط نیروی انسانی تمیز شوند، راه مناسبی به نظر نمی‌رسد.

روش شستشوی برد با التراسونیک

تا به اینجای کار متوجه شدید که هیچ‌کدام از روش‌های گفته‌شده نمی‌تواند به‌خوبی لکه‌های سرسخت را از روی مدارهای چاپی پاک کنند و PCB ها را شبیه به روزی کنند که تازه ساخته‌شده بودند؛ اما نباید ناامید شوید! امروزه روش نوینی برای تمیز کردن بردهای مختلف ارائه‌شده که با کمترین انرژی و آسیب رساندن به بردها می‌تواند آن‌ها را به‌خوبی تمیز کند. این دستگاه برای شستشوی بردهای مختلف نیاز به مایع خاصی ندارد، بلکه بردها را با کمک امواج صوتی تولید شده با فرکانس بالا تمیز می‌کند. این امواج فرکانس بالایی دارند و انسان قادر به شنیدن آن‌ها نیست. بنابراین استفاده از این دستگاه‌ها به صورت مداوم نمی‌تواند موجب آزار کسی شود. البته استفاده از دستگاه التراسونیک مزیت‌های دیگری هم دارد.

 

جمع بندی

گروه تکنسیمن به عنوان یکی از به ‌روزترین شرکت ها در زمینه  تعمیر و آموزش تجهیزات پزشکی می باشد . از دیگر خدمات این شرکت می توان به تعمیر برد تجهیزات پزشکی ،  تعمیر یو پی اس ups در اصفهان ،  تعمیر ونتیلاتور ، تعمیر لیزر پزشکی ، تعمیر کرایولیپولیز و تعمیر منبع تغذیه در اصفهان اشاره کرد .

تعمیر و آموزش تجهیزات پزشکی، برد الکترونیکی، پکیج، اسپیلیت

ساعات کاری

تیم پشتیبانی تکنسیمن به سوالات شما پاسخ می دهد.